Mae ymchwil epilepsi a COVID-19 yng Nghymru yn paratoi'r ffordd ar gyfer gwell gofal

Yr Wythnos Genedlaethol Epilepsi yma (22-28 Mai) rydym yn tynnu sylw at ymchwil yng Nghymru sy'n ceisio gwella triniaethau a gofal i bobl sy'n byw gydag epilepsi.

Mae ymchwil dan arweiniad Dr Owen Pickrell wedi canfod y dylai pobl ag epilepsi barhau i gael eu blaenoriaethu ar gyfer triniaethau a brechlynnau COVID-19, ac y gallent fod angen cymorth ychwanegol mewn pandemigau yn y dyfodol.

Nod yr astudiaeth, a dderbyniodd gyllid gan Gynllun Ariannu Ymchwil Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru: Grant Ymchwil Iechyd, oedd darganfod effaith pandemig COVID-19 ar bobl ag epilepsi i sicrhau eu bod yn cael y gofal gorau posibl.

Gan ddefnyddio data o'r Banc Data Cyswllt Gwybodaeth Ddienw Diogel (SAIL) a gweithio gydag Epilepsy Action Cymru, canfu'r ymchwilwyr, os yw cleifion ag epilepsi COVID-19 maent yn fwy tebygol o fynd yn ddifrifol wael neu hyd yn oed farw.

Dywedodd Dr Pickrell, sy'n niwrolegydd ymgynghorol ac yn Athro Cyswllt Clinigol er Anrhydedd yn Ysgol Feddygaeth Prifysgol Abertawe: "Mae COVID-19 wedi achosi newidiadau sylweddol ym maes iechyd a gofal cymdeithasol ac mae'n bwysig deall yr effaith y mae wedi'i chael ar bobl â chyflyrau hirdymor fel epilepsi, sy'n effeithio ar oddeutu 30,000 o bobl yng Nghymru.

Dywedodd Huw Strafford, y Cydymaith Ymchwil ym Mhrifysgol Abertawe a berfformiodd y dadansoddiad data ar gyfer yr astudiaeth hon: "Pe bai pandemigau yn y dyfodol yn digwydd, neu donnau pellach o COVID-19, mae angen i ni wybod a yw pobl ag epilepsi mewn mwy o berygl o fynd i'r ysbyty fel y gellir eu blaenoriaethu ac er mwyn i ni allu gofalu amdanynt."

Trwy'r ymchwil hwn, darganfu'r tîm hefyd fod pobl ag epilepsi yn fwy tebygol o fod wedi cael eu brechu yn erbyn COVID-19 na'r boblogaeth gyffredinol a bod presenoldeb ysbyty ar gyfer problemau epilepsi wedi gostwng yn sylweddol yn ystod y pandemig.

Aeth Dr Pickrell yn ei flaen: "Mae llawer o bethau nad ydym yn eu deall eto, llawer o bethau i'w dysgu. Pan fyddwch chi'n gweld pobl mewn clinig bob dydd ac maen nhw'n cael problemau, rydych chi am geisio cael yr atebion iddyn nhw. Mae'n bwysig ein bod yn defnyddio astudiaethau fel hyn i nodi pa ymchwil bellach sydd angen ei wneud.

"Heb ymchwil, ni fyddem yn gallu darparu'r gofal sydd ei angen ar bobl. Mae wastad rhywbeth i wella arno, pe na bai gennym ymchwil, fe fydden ni'n ddisymud."

Cadwch i fyny â'r holl ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol sy'n gwneud gwahaniaeth yng Nghymru trwy gofrestru ar gyfer ein cylchlythyr.