Peidiwch ag ond eu taflu mewn i'r bin - Dr Heidi Seage

Dychmygwch ddefnyddio mewnanadlydd bob dydd, gan ei daflu yn y bin pan yn wag, i gyd heb wybod eich bod yn cyfrannu at allyriadau carbon byd-eang.

Mae cynaliadwyedd yn hanfodol mewn ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru oherwydd ei fod yn mynd i'r afael ag effeithiau amgylcheddol ac iechyd cyhoeddus hirdymor arferion gofal iechyd. Gyda GIG Cymru yn un o brif allyrwyr carbon y sector cyhoeddus, gan gyfrannu tua 2.6% o gyfanswm allyriadau Cymru, nod Llywodraeth Cymru yw sicrhau bod y GIG yng Nghymru yn chwarae ei ran i wella cynaliadwyedd amgylcheddol.

Mae Mewnanadlyddion Dos Mesuredig (MDMau) yn hanfodol ar gyfer rheoli'r fogfa a chlefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint (sef COPD) ond maent yn dod gyda chost amgylcheddol. Mae GIG y DU yn amcangyfrif bod MDMau'n cyfrif am oddeutu 3% o'i ôl troed carbon.

Yma yng Nghymru, mae mentrau ailgylchu addawol yn cael eu sefydlu lle mae mewnanadlyddion yn cael eu casglu gan y fferyllydd cymunedol ar gyfer gwaredu diogel ac ecogyfeillgar.

Bu Dr Heidi Seage, Prif Ddarlithydd mewn Seicoleg Iechyd ym Mhrifysgol Fetropolitan Caerdydd, a'r tîm ehangach yn ymchwilio i farn pobl ar gynllun a fyddai'n caniatáu iddynt ailgylchu eu mewnanadlyddion o fewn fferyllfeydd cymunedol lleol.

I archwilio'r pwnc hwn trwy ymchwil, roeddent wedi defnyddio dull mewnwelediad ymddygiadol.

Penderfynon nhw edrych ar farn pobl sy'n defnyddio mewnanadlyddion a fferyllwyr cymunedol a oedd yn darparu cynllun peilot arloesol a oedd yn annog pobl i ddychwelyd eu mewnanadlyddion a ddefnyddir neu ddiangen i'r fferyllfa i'w hailgylchu.

Roedd gan gleifion a fferyllwyr farn wahanol ar y cynllun. Roedd cleifion yn awyddus i fod yn gynaliadwy ond yn teimlo'n anwybodus am yr angen i ailgylchu mewnanadlyddion. Roeddent yn teimlo bod y fferyllfa gymunedol yn lleoliad delfrydol ar gyfer menter o'r fath ond roeddent yn poeni bod fferyllwyr yn aml yn brysur iawn ac efallai y bydd hyn yn cyfyngu ar eu gallu i gefnogi cynllun o'r fath. Yn y cyfamser, nododd fferyllwyr ymgysylltiad da â'r cynllun peilot ond roeddent wedi credu na ddylent fod yr unig rai a oedd yn gyfrifol am hyrwyddo ailgylchu mewnanadlyddion.

Gall y data o'r cynllun helpu i lunio mentrau yn y dyfodol ar gyfer ailgylchu mewnanadlyddion mewn fferyllfeydd cymunedol yng Nghymru."

Dysgwch fwy am yr ymchwil hon a pham mae'r cynllun ailgylchu hwn yn gam angenrheidiol tuag at ofal iechyd mwy gwyrdd drwy wylio trafodaeth dull TED Dr Seage a gyflwynir yn ein cynhadledd Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru 2024.

#