Gwella llwybrau gofal i blant awtistig yng Nghymru: Astudiaeth Dulliau Cymysg

Crynodeb diwedd y prosiect

Negeseuon allweddol:  

• Mae'r llwybrau gofal a amlinellir yn y llenyddiaeth a pholisïau'r llywodraeth yn cael eu profi'n wahanol gan rieni. Mae bylchau yn parhau o fewn y system, er gwaethaf gwelliannau a awgrymwyd ac a weithredwyd gan wasanaeth awtistiaeth Cymru gyfan ynghylch cefnogaeth amlddisgyblaethol, gofal cyfannol, arferion cydgynhyrchiol ac egwyddorion tebyg o ofal da.  
• Mae rhai o'r bylchau hyn yn cynnwys: amseroedd aros ac oedi cyn cael diagnosis, oedi cyn cael mynediad i weithwyr proffesiynol a chymorth addysgol, diffyg cyfathrebu effeithiol rhwng rhieni a gweithwyr proffesiynol, a fawr ddim cymorth ôl-ddiagnostig.  

Goblygiadau Ymchwil:

Ar gyfer llunwyr polisi:  

•  Sefydlu system ôl-ddiagnostig fanylach sy'n cynnwys cefnogaeth gymdeithasol ac emosiynol sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn, ar gyfer pob unigolyn yn yr uned deuluol. Gallai'r system hon gynnwys pwyntiau 'mewngofnodi' rheolaidd neu sefydlu system gais am gymorth i alluogi teuluoedd i 'ail-ymuno' â’r system yn hawdd yn ôl yr angen. 
• Pontio llyfnach rhwng is-systemau, a gynorthwyir o bosibl gan weithiwr allweddol neu weithiwr proffesiynol neu ddarparu'r hyfforddiant digonol i rieni gyflawni rhywfaint o'r rôl hon.  
• Mae angen hyblygrwydd o fewn y llwybr i ganiatáu i unigolion gael mynediad at y gefnogaeth briodol.  
• Dylai systemau gofal gynnwys arferion cydgynhyrchiol ar sawl cam o'i ddatblygiad, ei weithredu a'i werthuso.  

 Ar gyfer ymarferwyr:

•  Mae angen newidiadau systematig, amgylcheddol a gweithdrefnol, a fyddai'n caniatáu i ymarferwyr gefnogi ymhellach unigolion awtistig a'u teuluoedd.  Mae angen hyfforddiant sgiliau a mynediad at adnoddau ar ddarparwyr gofal iechyd, fel y gallant helpu cleifion i lywio'r llwybr gofal. 
• Sefydlu arfer dibynadwy trwy gyfathrebu agored rhwng rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys rhieni, fel bod teuluoedd yn barod i ymgysylltu â gweithwyr proffesiynol ac yn barod i wneud hynny. 
• Mae angen symud tuag at gryfhau gwaith trawsddisgyblaethol, megis trwy gynyddu cyfathrebu rhwng gofal iechyd ac addysg.  
• Mae angen cynyddu cyfathrebu a rhannu gwybodaeth rhwng grwpiau rhanddeiliaid, fel gweithwyr proffesiynol a rhieni, er mwyn hwyluso'r broses o bontio a rheoli disgwyliadau.  

Ar gyfer rhieni:

• Mae angen hyfforddiant parhaus ar rieni, a gweithwyr proffesiynol o ddisgyblaethau lluosog i gynorthwyo gwell arferion cydgynhyrchiol, mwy o gyfathrebu a dealltwriaeth o awtistiaeth. 
• Mae angen grymuso rhieni ac aelodau o’r teulu drwy fecanweithiau sy’n canolbwyntio ar y teulu gyda’r cyfle a’r hyblygrwydd i ail-gyrchu gweithwyr proffesiynol ac adnoddau pan fydd y teulu’n credu bod angen cymorth. Fodd bynnag, ni ddylai fod angen i rieni gyflawni rôl gweithiwr allweddol er mwyn i'r system ofal weithredu.