O’r Ysbyty i'r Gymuned: nodi gwerth monitro optometryddion a rheoli clefyd llygaid cronig sy'n bygwth golwg, mewn gofal sylfaenol.

Crynodeb diwedd y prosiect

Rydym mor hyderus ag y gallwn fod y bydd gwasanaethau mireinio atgyfeirio gofal sylfaenol ar gyfer macwlopathi gwlyb sy’n gysylltiedig ag oedran (AMD gwlyb), a gwasanaethau monitro ar gyfer glawcoma, gan ddefnyddio optometryddion â chymwysterau proffesiynol uwch, yn lleihau amseroedd aros a rhestrau aros yn ddramatig yng ngwasanaeth llygaid yr ysbyty ac yn rhyddhau capasiti ystyrlon felly, gan gynnwys amser offthalmolegydd ymgynghorol. 

Mae gan lawer o optometryddion yng Nghymru’r sgiliau a’r lefel briodol o gymwysterau i ddarparu’r gwasanaethau AMD gwlyb a glawcoma hyn sy’n seiliedig ar ofal sylfaenol, ac mae cymuned o optometryddion (sydd â chymwysterau priodol) yng Nghymru sydd â’r gallu i ddarparu’r gwasanaethau hyn ac sydd â’r cymhelliant i wneud hynny. 

Canfuom na fydd defnyddio gwasanaethau optometreg gwell gofal sylfaenol yn costio mwy na gofal cyfredol, ac os yw optometryddion cymwys yn gallu symud i wneud penderfyniadau, yn hytrach na chasglu data gyda'u hachosion yn cael eu hadolygu'n rhithiol gan offthalmolegwyr, mae'r gost yn llai ac mae’n rhyddhau adnoddau yng ngwasanaeth llygaid yr ysbyty’n fwy. 

Canfuom fod cleifion mor fodlon â'r gwasanaethau gofal sylfaenol ag y maent gyda gwasanaeth yn yr ysbyty ac yn ei chael yn fwy cyfleus.  

Yn sylfaenol i lwyddiant y gwasanaethau hyn yw: 

• sicrhau bod rôl ganolog cydlynydd mewn lle;  
• cael map ffordd clir ar gyfer yr holl randdeiliaid sydd ar waith;  
• darparu gwybodaeth hygyrch glir i gleifion;  
• sicrhau bod adnoddau priodol ar waith e.e. ffioedd priodol, technoleg gwybodaeth a chynnal a chadw cysylltiedig;  
• cyfathrebu da rhwng optometryddion ac offthalmolegwyr e.e. rhannu cofnodion cleifion ac adborth priodol. 

Os gweithredir newidiadau eang mewn gwasanaethau, byddai defnyddio data a gesglir fel mater o drefn a byddai ein model yn galluogi comisiynwyr i ddeall sut y gallai'r newidiadau mewn adnoddau arwain at welliannau parhaus mewn gwasanaethau i gleifion