Dathlu'r gwirfoddolwyr sy'n sicrhau bod ymchwil yn ddiogel ac yn deg

Yn ystod Wythnos Gwirfoddolwyr (2 – 8 Mehefin), rydym yn dathlu'r bobl anhunanol sy'n neilltuo eu hamser i ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru drwy ddod yn aelodau o Bwyllgor Moeseg Ymchwil (REC). 

Mae'r gwirfoddolwyr hyn yn chwarae rhan hanfodol wrth sicrhau bod ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol yn cael ei gwneud yn foesegol, yn ddiogel a chyda buddiannau gorau'r cyhoedd wrth ei gwraidd.

Taith Dr Leah Mclaughlin

Un gwirfoddolwyr o'r fath yw Dr Leah Mclaughlin, gwyddonydd gofal iechyd ac ymchwilydd ym Mhrifysgol Bangor. Gyda chefndir mewn ymchwil ansoddol a dulliau cymysg, mae Leah yn dod â chyfoeth o brofiad ac ymrwymiad dwfn i wella gofal cleifion trwy ymchwil foesegol.

Dechreuodd taith Leah i faes REC yn ystod pandemig COVID-19, pan gyflwynodd gais ymchwil a chafodd ei tharo gan gynhesrwydd a phroffesiynoldeb y pwyllgor. Wedi'i hysbrydoli i gyfrannu mwy, estynnodd allan at gadeirydd y pwyllgor ac ymunodd yn fuan wedi hynny fel aelod. 

Esboniodd Leah:

"Roeddwn i'n meddwl y gallai fod gen i sgiliau a allai fod yn ddefnyddiol, ac roeddwn i eisiau cefnogi'r system yn ystod cyfnod o bwysau go iawn." 

Rôl ac Effaith Gwirfoddoli

Fel aelod o REC, mae Leah yn adolygu ceisiadau ymchwil, gan sicrhau eu bod yn foesegol gadarn ac yn blaenoriaethu anghenion cleifion. Mae hi'n gwerthfawrogi natur gydweithredol y pwyllgor a'r cyfle i ddysgu gan eraill. 

"Rydyn ni'n grŵp amlddisgyblaethol, ac rydw i wedi ennill cymaint yn broffesiynol o ddeall dylunio treialon clinigol i gysylltu ag ymchwilwyr ledled y DU."

Mae Leah hefyd yn tynnu sylw at effaith bersonol gwirfoddoli. Yn dod o gefndir celfyddydau creadigol cyn trosglwyddo i ymchwil gwasanaethau iechyd, mae'n dweud bod bod yn rhan o REC wedi rhoi hyder iddi ac ymdeimlad o berthyn. 

Roedd yn gwneud i mi deimlo fel mai dyma lle rydw i i fod. Mae'r wybodaeth rydw i wedi'i chael wedi bod yn amhrisiadwy."

Cynhwysiant mewn REC

Yn bwysig, mae Leah yn pwysleisio nad yw RECs ar gyfer academyddion neu weithwyr gofal iechyd proffesiynol yn unig. 

"Nid oes angen gradd na phrofiad ymchwil arnoch chi. Yr hyn sy'n bwysig yw eich safbwynt, eich profiad bywyd, eich cwestiynau, eich llais. Dyna sy'n gwneud ymchwil yn well."

Mae ei neges i unrhyw un sy'n ystyried ymuno â REC yn glir: 

"Rhowch gynnig arni. Gallwch arsylwi cyfarfod, gofyn cwestiynau a gweld a yw ar eich cyfer chi. Mae'n lle croesawgar, a gallai eich cyfraniad wneud gwahaniaeth go iawn."

Eisiau gwneud gwahaniaeth?

Os oes gennych ddiddordeb mewn iechyd a lles, yn gymunedol ac eisiau helpu i sicrhau bod ymchwil yn cael ei wneud yn iawn, rydym yn eich gwahodd i gamu ymlaen ac ymuno â Phwyllgor Moeseg Ymchwil. Byddwch yn derbyn hyfforddiant, cefnogaeth a'r cyfle i fod yn rhan o rywbeth gwirioneddol ystyrlon.