"Maen nhw'n edrych ymlaen at ein galwadau ffôn" - sut y gall cymorth seicolegol dros y ffôn helpu i leihau iselder ac unigrwydd

Gellir atal iselder ac unigrwydd gyda chymorth gofal seicolegol a ddarperir trwy alwadau ffôn, yn ôl astudiaeth ymchwil newydd.

Adroddodd cyfranogwyr yn yr astudiaeth, o'r enw “Behavioural Activation in Social Isolation” (BASIL+), fod eu lefelau o unigrwydd emosiynol wedi gostwng 21% dros gyfnod o dri mis, ac arhosodd y buddion ar ôl i'r galwadau ffôn ddod i ben, gan awgrymu effaith barhaus.

Dangosodd canlyniadau’r astudiaeth, a gyhoeddwyd yn y Lancet Healthy Longevity, welliannau cyflym a pharhaus mewn iechyd meddwl ac ansawdd bywyd pan oedd pobl hŷn yn derbyn galwadau ffôn wythnosol dros wyth sesiwn wythnosol gyda Gweithwyr Cymorth BASIL+ hyfforddedig.

Dechreuodd BASIL+ o fewn misoedd i ddechrau'r pandemig COVID-19 a hwn oedd y treial clinigol mwyaf erioed i dargedu a mesur unigrwydd i bobl.

Gweithiodd Michelle Morgan, gweithiwr cymorth BASIL+ yn Llan Healthcare yng Nghaerdydd, gyda'i thîm gan gynnwys Gaynor Ambler, Georgia Munro a Shirley Slater.

Dywedodd Michelle fod yr astudiaeth wedi'i hanelu, ar y dechrau, at sut roedd pobl â chyflyrau iechyd lluosog yn delio ag ynysu cymdeithasol yn ystod cyfnodau clo COVID-19, ond parhaodd ar ôl y cyfnod clo pan godwyd cyfyngiadau.

Dywedodd Michelle:  "Roedd yr astudiaeth yn cynnwys cefnogi oedolion oedd ag hwyliau isel ac unigrwydd gan ddefnyddio actifedd ymddygiadol i'w hannog i gynnal cysylltiadau cymdeithasol ac aros yn actif. 

"Cefais gyfanswm o bedwar cyfranogwr ac roedd yn rhaid i mi eu ffonio’n rheolaidd a chwblhau holiaduron amrywiol am eu ffordd o fyw, iechyd meddwl ac ymweliadau ag ysbytai. 

"Fe wnes i annog y cyfranogwyr hyn i wneud newidiadau cadarnhaol i'w gweithgareddau arferol o ddydd i ddydd, a'u cymell i weithio tuag at y nodau a osodwyd ganddyn nhw eu hunain.

"Roedd yn astudiaeth gadarnhaol o safbwynt y cyfranogwyr ac rwy'n gwybod eu bod yn edrych ymlaen at ein sgyrsiau ffôn."

Gwahoddwyd pobl dros 65 oed â chyflyrau hirdymor lluosog i gymryd rhan yn y treial.  Gofynnwyd iddynt warchod eu hunain yn ystod y pandemig ac roeddent mewn risg uchel o unigrwydd ac iselder.   

Canfu’r astudiaeth, a arweiniwyd gan dîm ym Mhrifysgol Efrog ac Ysgol Feddygol Hull York ac yn Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Cymoedd Tees, Esk a Wear, fod lefelau iselder wedi gostwng yn sylweddol a bod y buddion yn fwy na’r rhai a welwyd o ran meddyginiaethau gwrth-iselder.