Mae'r Ganolfan Treialon Ymchwil yn cyfrannu at astudiaeth ar ddefnydd gwrthfiotigau mewn plant
18 Ionawr
Mae'r Ganolfan Ymchwil Treialon, a ariennir gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, wedi cymryd rhan yn y treial mwyaf o'i fath yn y DU i benderfynu a all prawf gwaed o'r enw procalcitonin (PCT) helpu i leihau hyd triniaeth gwrthfiotigau mewn plant sydd yn yr ysbyty.
Mae'r canlyniadau, a gyhoeddwyd mewn erthygl yn y Lancet Child & Adolescent Health, yn rhan o'r treial Hyd Driniaeth Wrthfiotig a arweinir gan fiofarcwyr mewn Plant sydd wedi'u Derbyn i'r Ysbyty gyda haint bacteriol wedi'i gadarnhau neu yr amheuir (sef y treial BATCH). Mae BATCH yn dreial ymchwil cenedlaethol sy'n ceisio mynd i'r afael â gorddefnydd gwrthfiotigau mewn plant yn yr ysbyty a lleihau lledaeniad Ymwrthedd Gwrthficrobaidd.
Er gwaethaf dadansoddiad blaenorol addawol, canfu'r astudiaeth, dan arweiniad Prifysgol Lerpwl, nad oedd defnyddio'r biofarciwr PCT i lywio penderfyniadau triniaeth yn lleihau hyd defnydd gwrthfiotigau o'i gymharu â gofal arferol.
Dywedodd Dr Emma Thomas-Jones, Prif Gymrawd Ymchwil a Dirprwy Gyfarwyddwr Treialon Heintio, Llid ac Imiwnedd yn y Ganolfan Ymchwil Treialon: "Mae ymchwil yn hanfodol i wella rheolaeth heintiau bacteriol difrifol, fel sepsis.
"Ar ran y tîm yn y Ganolfan, mae wedi bod yn bleser gweithio gyda'r Athro Carrol ar y treial pwysig hwn. Mae hyn yn dyst i'r tîm amlddisgyblaethol sy'n ymwneud â chyflawni'r canlyniadau hyn, a fydd yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol trwy ddarparu tystiolaeth glir ar y defnydd o procalcitonin fel biomarciwr wrth lywio penderfyniadau clinigol ynghylch atal gwrthfiotigau mewn plant sydd â heintiau bacteriol difrifol."
Ychwanegodd y prif ymchwilydd, yr Athro Enitan Carrol o Brifysgol Lerpwl: "Er nad oedd yr astudiaeth yn dangos budd o'r prawf procalcitonin ychwanegol, mae yna ddysgu pwysig ar gyfer treialon dan arweiniad biofarcwyr yn y GIG yn y dyfodol.
"Roedd yr astudiaeth BATCH yn dreial pragmatig, gan werthuso a yw'r ymyrraeth yn gweithio o dan amodau'r byd go iawn, lle nad oes rhaid i glinigwyr gadw at algorithmau diagnostig ynghylch terfynu gwrthfiotigau. Roedd y cadw at algorithmau yn isel yn ein hastudiaeth, ac roedd heriau o ran integreiddio'r prawf i lifoedd gwaith clinigol arferol. Mae'r astudiaeth yn tynnu sylw at bwysigrwydd cynnwys fframweithiau newid ymddygiad a gweithredu mewn dyluniadau treialon pragmatig."
Mae gorddefnyddio gwrthfiotigau yn sbardun allweddol i Ymwrthedd Gwrthficrobaidd, un o heriau iechyd cyhoeddus mwyaf y byd. Mae heintiau, a achosir gan facteria ymwrthol, yn arwain at arosiadau hirach yn yr ysbyty, costau gofal iechyd uwch a mwy o farwolaethau. Mae plant yn arbennig o agored i niwed, ac mae defnydd doethach o wrthfiotigau yn hanfodol i amddiffyn eu hiechyd yn y dyfodol.
Cofrestrodd yr astudiaeth hon, a ariannwyd gan y Sefydliad Cenedlaethol dros Ymchwil Iechyd (NIHR), a gynhaliwyd ar draws 15 ysbyty, bron i 2,000 o blant rhwng 72 awr oed a 18 oed, oedd â heintiau bacteriol tybiedig.
Canfu'r ymchwilwyr nad oedd ychwanegu'r prawf PCT at ofal arferol yn lleihau hyd y defnydd gwrthfiotig mewnwythiennol. Roedd y prawf yn ddiogel ond yn fwy costus na dulliau safonol, ac roedd timau gofal iechyd yn wynebu heriau wrth ei integreiddio yn eu prosesau gwneud penderfyniadau.