O weithwyr ffreutur i ymgynghorwyr: Hyrwyddwyr Ymchwil yn gyrru diwylliant o ymchwil yn BIPAB

Mae menter Hyrwyddwyr Ymchwil Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan (BIPAB) yn gyrru diwylliant o ymchwil o weithwyr ffreutur i ymgynghorwyr. 

Mae Hyrwyddwyr Ymchwil eisoes yn chwarae rôl hanfodol ac yn rhoi llais i ymchwil drwy godi ymwybyddiaeth a chyfeirio at gyfleoedd yn y bwrdd iechyd yng Ngwent. 

Mae'r rhaglen wedi gweld 15 pencampwr yn ymuno, gyda phedwar cyfnod sefydlu bellach wedi'u cynllunio bob blwyddyn. 

Mae'r rôl yn agored i'r holl staff - gweithwyr ffreutur, cynorthwywyr meysydd parcio, nyrsys ac ymgynghorwyr - ac mae'n helpu i wella cynhwysiant a hygyrchedd mewn ymchwil. 

Dywedodd Anna Roynon, Uwch Arweinydd Tîm Cyflenwi Ymchwil yn BIPAB: "Yr hyn rydyn ni'n ceisio ei wneud yw adeiladu diwylliant.  Nid ydym yn chwilio am bobl sydd eisiau gwneud ymchwil yn weithredol. 

"Mae pobl yn aml yn meddwl bod ymchwil ar gyfer pobl sydd eisiau gwneud gradd meistr neu PhD. Yr hyn rydyn ni'n ceisio ei ddweud yw y gall unrhyw un gymryd rhan mewn ymchwil ar wahanol lefelau oherwydd ni allwn ei wneud ar ein pen ein hunain.  Mae angen pawb arnom." 

Ychwanegodd Anna fod gobaith y bydd yr hyrwyddwyr yn "adeiladu" i mewn i'r agenda cenedlaethol i ymgorffori ymchwil o fewn safonau gofal.

Mae Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, mewn cydweithrediad ag ystod eang o randdeiliaid gan gynnwys sefydliadau'r GIG yng Nghymru, wedi datblygu Fframwaith Ymchwil a Datblygu sy'n amlinellu sut beth yw ‘rhagoriaeth ymchwil' o fewn sefydliadau'r GIG yng Nghymru, lle mae ymchwil yn cael ei groesawu, ei integreiddio i wasanaethau, ac mae'n rhan greiddiol o ddiwylliant y sefydliad.

Mae llwyddiannau cynnar yr hyrwyddwyr yn cynnwys mwy o ymgysylltu â rhanddeiliaid, cyfathrebu cyflym, cymryd rhan mewn dysgu amser cinio, a magu hyder. 

Yn nodedig, mae'r cysylltiad wedi helpu un hyrwyddwr ymchwil, Mary Kivell, Ymarferydd Clinigol Uwch, i ddod yn Brif Ymchwilydd (PI) ar astudiaeth yn yr Adran Achosion Brys.

Dywedodd Mary Kivell: "Pan welais boster ar gyfer yr hyrwyddwr ymchwil, roeddwn i'n llawn cyffro i gymryd rhan gyda'r tîm ymchwil. Yna cefais gyfle i fod yn Brif Ymchwilydd ar gyfer astudiaeth genedlaethol sy'n edrych ar bobl sy'n dod i'r adran frys ac sy'n cael gofal mewn rhannau ohoni nad oeddent wedi'u cynllunio i fod â chleifion ynddynt. 

"Roedd yn gyffrous dilyn y broses, sefydlu sut y byddem yn cwblhau'r astudiaeth a chasglu'r data wrth geisio lleihau gwaith ychwanegol i'r staff yn yr adran frys. Roedd y tîm ymchwil yn wych wrth gefnogi hyn. 
"Trwy fod yn rhan o hyn rwyf wedi gallu dangos i gydweithwyr nyrsio a meddygol y gall ymchwil ddigwydd mewn adran frys." 

Wrth edrych ymlaen, nod BIPAB yw ehangu'r model trwy gydweithio ag arweinwyr cymunedol ac elusennau wrth annog gwirfoddolwyr presennol i integreiddio ymchwil yn eu swyddi.