Addasu ac esblygu - sut mae Labordy Abertawe y Grŵp Ymchwil Diabetes yn parhau ag ymchwil diabetes hanfodol trwy'r pandemig

Mae'r flwyddyn ddiwethaf wedi bod yn her enfawr i bob maes ymchwil iechyd a gofal, gyda llawer o weithwyr proffesiynol yn wynebu cael eu hadleoli i astudiaethau iechyd cyhoeddus brys yn ymwneud â COVID-19.

Nid oedd Labordy Abertawe y Grŵp Ymchwil Diabetes, a ariennir yn rhannol gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, yn wahanol. Roedd yn rhaid i'r tîm addasu prosiectau allweddol wrth ddod o hyd i ffyrdd amgen o weithio yn y labordy, a hyd yn oed helpu i gefnogi astudiaeth brechlyn COVID-19 gyntaf o'i math, Medicago.

Gwnaethom siarad â’r labordy yn y lle cyntaf yn 2019, i ddarganfod mwy am y gwaith diabetes safonol ‘seren Michelin’ sy’n digwydd y tu ôl i ddrysau caeedig. Fe wnaethom ddal i fyny gyda Dr Gareth Dunseath, rheolwr y labordy, i ddarganfod sut mae'r tîm wedi addasu, ac mewn rhai meysydd, wedi gwella arfer er gwell.

“Rydyn ni’n eithaf unigryw yma,” esboniodd Gareth. “Rydyn ni’n cynnig yr hyn rydyn ni’n ei alw’n wasanaeth 'o ben-i-ben' tra bydd llawer o labordai yn gwneud agweddau unigol ar y broses yn unig, fel y dadansoddiad.

“Mae'r ffaith y gallwn ni gymryd rhan ar y dechrau i roi cyngor ar sefydlu astudiaethau ac ysgrifennu protocol, trefnu'r logisteg, gwneud y dadansoddiad, adrodd ar y canlyniadau a chymryd rhan yn ochr ystadegau pethau hefyd, yn ein gwneud ni'n arbennig. "

Mae'r labordy wedi parhau i gefnogi dau dreial ymchwil diabetes mawr trwy gydol y pandemig; yr astudiaethau Ustekid a CLOuD, sydd ill dau yn edrych ar therapïau ar gyfer diabetes Math 1. Gan yr ystyriwyd bod y ddwy astudiaeth mor bwysig i'r ymdrech ymchwil diabetes, roedd staff y labordy ymhlith y cyntaf i ddychwelyd i gampws Prifysgol Abertawe yn ystod y cyfyngiadau.

“Gwnaeth cyfyngiadau gorfodol COVID-19 hyn yn heriol, ond mae’r tîm wedi gallu gweithio gyda’r timau astudio i addasu rhai gweithdrefnau astudio i’w galluogi i barhau,” meddai Gareth.

“Er enghraifft, trwy newid sut rydym yn casglu samplau gwaed o nodwydd yn y fraich i ddull pigo bys, gellid cynnal rhai ymweliadau astudio allweddol gartref. Efallai y bydd rhai o'r addasiadau i'r gweithdrefnau astudio bellach yn arwain dyluniadau astudio yn y dyfodol, gan ganiatáu mwy o gyfleustra i gyfranogwyr yr astudiaeth.”

Dewiswyd y Lab hefyd i ddarparu cefnogaeth labordy i'r astudiaeth brechlyn COVID-19 Medicago, sy’n cael ei redeg trwy'r Cyd-gyfleuster Ymchwil Clinigol yn Abertawe.

“Mae staff labordy Grŵp Ymchwil Diabetes Abertawe wedi bod yn gweithio ochr yn ochr â nyrsys y treial ar ymweliadau astudio lle mae samplu gwaed yn digwydd, i dderbyn y samplau gwaed a sicrhau eu bod yn cael eu prosesu a’u rhewi mor effeithlon a chyflym â phosibl,” esboniodd Gareth.

“Yna caiff y samplau eu storio wedi'u rhewi ar -80°C yn ein labordy gyda'u lleoliadau wedi'u mewngofnodi ar feddalwedd olrhain sampl ar-lein y labordy, cyn eu trosglwyddo o bryd i'w gilydd ar rew sych i labordy canolog y treial yn barod i'w dadansoddi.”

Yn ogystal â darparu cefnogaeth amhrisiadwy i ymchwil COVID-19, mae Gareth yn gobeithio cefnogi mwy o dreialon a thechnolegau newydd yn y dyfodol:

“Wrth symud ymlaen ac i’r cyfyngiadau a osodir arnom gan y pandemig ddechrau ymlacio, gwelaf y labordy yn parhau i gefnogi treialon cyfredol, ac yn bwysicach fyth, treialon newydd, gan astudio therapïau ffarmacolegol a thechnolegau newydd.

“Trwy ddefnyddio’r hyn rydyn ni wedi’i ddysgu o’r heriau o orfod addasu nifer o’n gweithdrefnau oherwydd y cyfyngiadau, bydd y labordy mewn sefyllfa gref i ddangos gwelliant parhaus yn ansawdd y gefnogaeth rydyn ni’n gallu ei darparu.”

Mae'r labordy yn un o oddeutu 50 o safleoedd yn y byd sydd ag achrediad Arfer Labordy Clinigol Da (GCLP). Mae'n dangos i gwmnïau masnachol a chydweithredwyr eraill fod Gareth a'r tîm yma - sy'n cynnwys y cyfarwyddwr labordy yr Athro Steve Luzio, yr hwylusydd ansawdd Sarah Dowrick a'r technegydd ymchwil Evie Bain - yn gweithio i'r safonau uchaf.

Archwilir y labordy bob dwy flynedd i sicrhau bod safonau GCLP yn cael eu bodloni. Ar hyn o bryd, mae'r tîm yn mynd trwy'r broses ail-achredu eto; er, oherwydd y cyfyngiadau cyfredol, mae hyn yn cael ei gynnal mewn ffordd wahanol. Ni fydd unrhyw ymweliad ar y safle y tro hwn, yn lle hynny ceir holiadur trylwyr, adolygiadau o ddogfennau a chyfarfodydd fideo.

“Nid yw’n labordy mawr o gwbl ond rydyn ni’n gwybod mai ni yn unig yw hwn,” meddai Gareth. “Rydyn ni'n gwybod bod pethau'n cael eu cynnal yn iawn ac mae pawb sy'n defnyddio'r labordy wedi'u hyfforddi'n briodol. Nid ydych chi'n mynd i ddod yma un diwrnod a dod o hyd i rywun nad ydych chi'n eu hadnabod yn defnyddio'ch cit.

“Rydyn ni'n dal samplau yma sy'n adnoddau gwerthfawr iawn i grwpiau astudio ac rwy'n credu eu bod nhw'n hoffi'r hyder bod y samplau hynny dan glo.

“Rwy’n credu bod angen achrediad GCLP ar fwy a mwy o sefydliadau grantiau. Efallai bod gan lawer o ganolfannau ymchwil gyfleusterau labordy ond nid oes ganddyn nhw'r achrediad, felly maen nhw'n dod atom ni. Ac maen nhw'n dal i ddod yn ôl. Ni yw'r labordy o ddewis.”