Mae ymchwilwyr o Gymru yn arwain y ffordd i ddatgelu effaith seibiannau byr ar gyfer gofalwyr di-dâl

Mae ymchwilwyr o'r Ganolfan Ymchwil Heneiddio a Dementia (neu CADR), a ariennir gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, yn tynnu sylw at eu gwaith i lunio Strategaeth Genedlaethol Llywodraeth Cymru ar gyfer Gofalwyr Di-dâl drwy ddatgelu effaith seibiannau byr "hanfodol" ar gyfer gofalwyr di-dâl yng Nghymru. 

Cymru sydd â'r ganran uchaf o ofalwyr di-dâl yn y DU gydag amcangyfrif o 500,000 o ofalwyr yn 2022. Mae effaith andwyol gofalu ar iechyd corfforol a meddyliol gofalwyr di-dâl, eu lles a’u cyfleoedd ar gyfer ymgysylltu cymdeithasol, yn cael ei gydnabod yn dda. Mae ymchwil yn awgrymu y gall seibiannau byr helpu gofalwyr di-dâl i gyrraedd eu potensial mewn lleoliadau addysgol a chyflogaeth i gyflawni bywyd boddhaus ochr yn ochr â gofalu.  

Cyhoeddodd CADR y 'Gronfa Seibiannau Byr Cenedlaethol' newydd yn 2022 i hyrwyddo arwyddocâd darparu seibiannau byr ar gyfer gofalwyr di-dâl, ochr yn ochr â'u cyfrifoldebau rhoi gofal, i wella’u lles nhw a lles aelodau eu teulu yr effeithir arnynt. Mae Llywodraeth Cymru wedi addo £9 miliwn i gefnogi'r fenter hon a helpu i lunio polisïau perthnasol.  

Mae ymchwilwyr ym Mhrifysgol Bangor yn adolygu perfformiad y gronfa hon rhwng 2023 a 2025 drwy gynnal arolygon o ofalwyr di-dâl, cyn iddynt gymryd eu seibiant byr ac yna ar ddau achlysur arall i gael yr effaith y mae'r seibiant wedi'i chael. Nid oes rhaid i ofalwyr di-dâl gymryd seibiant ar wahân i'r sawl sydd ag anghenion cymorth, a gall seibiannau byr ddefnyddio cefnogaeth anffurfiol yn hytrach na gwasanaeth. Gellir cymryd seibiannau byr yn y cartref neu oddi yno a bod o unrhyw hyd, ond mae'r ffocws ar seibiannau a gynlluniwyd yn hytrach na gofal amnewid brys.  

Bydd yr ymchwil yn helpu i lywio trafodaethau yn y dyfodol a darparu seibiannau byr i ofalwyr di-dâl ledled Cymru.  

Dywedodd Diane Seddon, Darllenydd mewn Gofal Cymdeithasol, Ysgol Gwyddorau Meddygol ac Iechyd Prifysgol Bangor:  

"Mae'n hanfodol bod gofalwyr di-dâl yn gallu cael seibiannau byr.  Rydym yn croesawu'r 'Gronfa Seibiannau Byr' newydd, sydd wedi ymrwymo i ddarparu opsiynau seibiant byr sy'n cyd-fynd ag anghenion a dewisiadau gofalwyr di-dâl, yn ogystal â'r canlyniadau lles a ddymunir.  

Rydym yn falch o fod yn gweithio gydag Ymddiriedolaeth Gofalwyr Cymru i ddeall cyrhaeddiad ac effaith y gronfa newydd." 

Er mwyn cadw i fyny â'r diweddariadau diweddaraf mewn ymchwil yng Nghymru, cofrestrwch ar gyfer ein bwletin wythnosol.