Ffordd newydd symlach o gostio darpariaeth ymchwil yng Nghymru

Mae menter yn y DU wedi lansio’r mis hwn sy’n chwyldroi’r ffordd y caiff ymchwil masnachol ei gyflwyno drwy safoni costau a chyflymu’r broses o sefydlu astudiaethau masnachol – gan wneud y DU yn lle mwy deniadol i gynnal ymchwil sy’n newid bywydau.

Ymchwil yng Nghymru

Mae Adolygiad Gwerth Contract Cenedlaethol y DU yn cael ei gydlynu yng Nghymru gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru mewn partneriaeth â sefydliadau’r GIG ledled y wlad.

Bydd y broses NCVR yn safoni ac yn symleiddio'r ffordd y caiff treialon masnachol eu costio yn y DU. Nod NCVR yw ei gwneud yn haws ac yn gyflymach i sefydlu treialon masnachol yn y DU. Mae’n canolbwyntio ar gael un adolygiad adnoddau gyda chydlynydd cenedlaethol medrus aseiniedig ar gyfer pob astudiaeth fasnachol, sydd wedi’i rymuso i weithio ar ran holl ddarparwyr y GIG ledled y DU yn ogystal â defnyddio’r costau safonedig a bennir o fewn yr offeryn costio rhyngweithiol NIHR (iCT).

Dywedodd Dr Helen Hodgson, Uwch Reolwr Cyllid Ymchwil, Cyllid a Chontractau, sy’n arwain y gwaith o roi’r NCVR ar waith yng Nghymru: “Yng Nghymru, rydym wedi bod yn gweithio’n agos gyda sefydliadau ledled y DU i eirioli’r broses symlach newydd hon.

“Ar hyn o bryd mae pob sefydliad GIG yn y DU sy’n cymryd rhan mewn treial clinigol masnachol yn negodi ar wahân gyda’r noddwr masnachol i bennu’r adnoddau a’r gost sydd eu hangen i gyflenwi’r astudiaeth honno yn y DU.

“Bydd y broses NCVR yn cyflymu amseroedd sefydlu treialon clinigol ac yn cynyddu ein capasiti a’n gallu drwy gynnal y negodi unwaith ar ran holl sefydliadau’r GIG yn y DU sy’n cymryd rhan yn yr astudiaeth. Yn ei dro, bydd hyn yn gwneud y DU yn lle mwy deniadol i sefydliadau masnachol rhyngwladol gynnal astudiaethau ymchwil, gan sicrhau bod ein cleifion yn cael mynediad cyflym at driniaethau blaengar a allai achub miloedd o fywydau.

“Y camau nesaf i ni yw parhau i weithio gyda byrddau iechyd, cydweithwyr yn y diwydiant a noddwyr masnachol i helpu gyda’r broses newydd hon sydd â’r nod o fod yn ei lle erbyn diwedd haf 2022.”

Sut y bydd hyn yn gweithio’n ymarferol?

Drwy symleiddio’r broses negodi, mae’r NCVR yn anelu at wneud sefydlu astudiaeth yn fwy syml trwy:

• Symleiddio'r trafodaethau cost a thrwy hynny wella'r broses o sefydlu astudiaeth a fydd yn cyflymu mynediad at driniaethau newydd ac yn cefnogi cleifion i dderbyn y gofal gorau.
• Cynyddu cyflymder ac effeithlonrwydd yr ymchwil a sefydlir i sicrhau ein bod yn gwella'r capasiti ar gyfer mwy o ymchwil yn y GIG.
• Bod â dull tryloyw, ‘dim byd annisgwyl’ ar gyfer noddwyr ymchwil masnachol
• Defnyddio arbenigedd lleol ar ffurf grŵp cyfoedion i wneud yn siŵr bod y broses yn gweithio i bawb o ran diffinio a dyrannu gofynion adnoddau/archwilio ar gyfer cyflenwi astudiaethau.

Pryd y bydd hyn yn digwydd yn ymaferol?

Mae dull graddol o weithredu NCVR yn cael ei fabwysiadu, gyda’r cam cyntaf yn mynd rhagddo ar hyn o bryd ledled y DU i nodi a yw sefydliad GIG yn bwriadu cadw at brisiau a gynhyrchir gan TGCh NIHR.

O haf 2022 ymlaen, bydd y broses o gyflwyno'r broses NCVR yn dechrau. Bydd hyn yn cynnwys un asesiad yn y DU o weithgareddau protocol yr astudiaeth ymchwil a’r TGCh a gwblhawyd (iCT), ynghyd â thrafod yr adnoddau sydd eu hangen i ddarparu mewn unrhyw leoliad GIG yn y DU.

Cymeradwywyd gan Lywodraeth Cymru

Dywedodd Carys Thomas, Pennaeth Polisi Is-adran Ymchwil a Datblygu Llywodraeth Cymru: “Rydym mor falch bod Cymru’n chwarae rhan annatod yn yr Adolygiad Contract Cenedlaethol hwn, ac mae unrhyw beth sy’n gwella effeithlonrwydd ac sy’n cefnogi mynediad cyflymach at ymchwil i gleifion a’r cyhoedd ledled Cymru yn hanfodol i’w weithredu, ac fe’i cefnogir gan Lywodraeth Cymru.

“Bydd y ffordd newydd hon o weithio yn cael ei chefnogi gan bolisi newydd ac rydym yn edrych ymlaen at ei weld ar waith.”

Ffordd newydd o weithio yng Nghymru

Dywedodd Dr Nicola Williams, Cyfarwyddwr Cymorth a Chyflenwi yn Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru: “Dechreuodd y prosiect hwn cyn y pandemig Covid-19; fodd bynnag, mae'r ddwy flynedd ddiwethaf wedi amlygu'n fwy nag erioed yr angen am ffordd symlach, fwy effeithlon o gynnal ymchwil. Mae cydweithio ar draws y DU wedi arwain at driniaethau achub bywyd, fel brechlynnau. Edrychaf ymlaen at weithio ymhellach gyda’n sefydliadau yng Nghymru i gyflawni’r buddion y gall y prosiect hwn eu cynnig i’n cymuned ymchwil a’n cyfranogwyr.”

I gael rhagor o wybodaeth am wybodaeth weithredol cam un, cysylltwch â Gwasanaeth Cymorth A Chyflenwi Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru.