Tîm ymchwil Abertawe'n chwarae rhan fawr mewn astudiaeth strôc ryngwladol sy'n torri tir newydd

Mae tîm ymchwil yn Ysbyty Treforys yn Abertawe, dan arweiniad dirprwy arweinydd arbenigeddau Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ar gyfer strôc, wedi helpu i lywio astudiaeth ryngwladol sylweddol i bryd i roi meddyginiaeth hanfodol i deneuo’r gwaed i gleifion strôc.

Daeth astudiaeth ELAN i'r casgliad bod rhoi gwrthgeulyddion i gleifion yn fuan ar ôl strôc oherwydd ffibriliad atrïaidd yn ddiogel ac yn effeithiol, ni waeth a oedd y strôc yn ysgafn, yn gymedrol neu'n ddifrifol.

Bydd hyn yn llywio canllawiau i gleifion strôc, gan helpu i leihau’r risg o strôc pellach ac yn y pen draw achub bywydau.

Arweiniodd Dr Manju Krishnan, Meddyg Ymgynghorol Strôc ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, y tîm yn Ysbyty Treforys. Roedd hon, a chanolfan Gymreig arall, Ysbyty Glan Clwyd yn y Rhyl, yn y pump uchaf o blith 103 o ganolfannau recriwtio ar draws Ewrop, y Dwyrain Canol ac Asia.

Mae cleifion â ffibriliad atrïaidd (curiad calon afreolaidd) bum gwaith yn fwy tebygol o gael strôc. Mae ganddyn nhw hefyd risg uwch o gael strôc arall yn fuan wedyn. Fel arfer rhoddir meddyginiaeth gwrthgeulo i gleifion i leihau'r risg hon, ond mae'r canllawiau wedi amrywio ar yr amser gorau i'w roi iddynt. 

Roedd astudiaeth ELAN yn rhannu’r cleifion ar hap i ddau grŵp: un yn cael gwrthgeulyddion yn gynharach yn dilyn strôc ac un yn cael ei roi iddynt yn ddiweddarach.

Dywedodd Dr Krishnan, “Rydym yn ddiolchgar i bawb a gymerodd ran yn y treial ELAN ac yn gobeithio y byddant yn falch o’r effaith y mae eu cyfranogiad wedi’i chael yn hanes meddygaeth strôc. Roeddem hefyd yn falch bod dwy o'r canolfannau Cymreig ymhlith y pum sefydliad recriwtio mwyaf yn rhyngwladol ar gyfer y treial hwn a bod Abertawe wedi recriwtio'r 500fed cyfranogwr.

“Roedd llawer o gleifion y siaradom â nhw yn hapus iawn i gael y cyfle i gymryd rhan mewn ymchwil, a allai wella canlyniadau i gleifion eraill yn y dyfodol.”

Mae Dr Krishnan yn gobeithio y bydd yr astudiaeth yn hybu enw da rhyngwladol Cymru am ymchwil iechyd.

Mae gweld Cymru yn cymryd rhan mor flaenllaw mewn astudiaeth ryngwladol fawr yn rhoi goleuni gwyrdd, gobeithio, i gymryd rhan mewn astudiaethau eraill o'r fath. Byddwn wrth fy modd yn gweld treialon o’r fath yn cael eu cychwyn o Gymru yn y dyfodol.”