Ymchwil sy'n cynnig dyfodol addawol i bobl sydd â chlefydau sy'n cael eu gyrru gan lid

Mae prosiect a ariennir gan Gyfadran Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru wedi nodi cyffur newydd posibl sy'n cynnig ffyrdd gwell, mwy diogel a fforddiadwy o rwystro'r Cymhlygyn Ymosodiad Pilen (neu'r MAC), protein sy'n achosi llid, a thrin clefydau llidiol cyffredin fel Crydcymalau Gwynegol, sglerosis ymledol a chlefyd Alzheimer.

Mae triniaethau presennol dim ond wedi rheoli symptomau heb fynd i'r afael ag achosion sylfaenol y llid.

Dywedodd Dr Wioleta Zelek, Cymrawd Ymchwil Race Against Dementia and Alzheimer's UK ac Arweinydd sy'n Dod i'r Amlwg yn Sefydliad Ymchwil Dementia'r DU, fod yr astudiaeth wedi canfod bod gwrthgyrff monoclonaidd newydd (neu 'mAbs') yn dangos addewid, gan rwystro'r Cymhlygyn Ymosodiad Pilen yn effeithiol, heb gostau cyffuriau presennol.

Cymerodd taith ymchwil Dr Zelek dro annisgwyl yn ystod y pandemig. Fe wnaeth hi ganolbwyntio ar ei gwaith i ymchwilio i sut y gallai therapi gwrth-gyflenwad helpu cleifion COVID-19 difrifol a chafodd canlyniadau calonogol, gan ddangos y gallai blocio cyflenwad gwella canlyniadau cleifion. Arweiniodd hyn at ei chyfranogiad mewn astudiaeth defnydd tosturiol, gan roi gobaith am ddosbarth newydd o driniaethau. 

Dywedodd Dr Zelek fod y 'mAbs' nid yn unig yn cynnig gobaith am glefydau prin, ond y gallai hefyd newid y dirwedd o driniaeth ar gyfer cyflyrau cyffredin sy'n effeithio ar filiynau.

Ychwanegodd ei bod yn anelu at gynnig dyfodol lle gellid o'r diwedd atal clefydau sy'n cael eu gyrru gan lid. 

Dywedodd hi:  "Mae'r dosbarth newydd o gyffuriau'n rhatach, yn fwy diogel ac yn fwy hygyrch - ffactorau hanfodol ar gyfer defnydd eang. Mae ganddo'r potensial i drawsnewid bywydau, gan ddod â newid gwirioneddol i gleifion sydd wedi dioddef ers blynyddoedd. 

"Rwy’n ddiolchgar iawn o fod wedi derbyn gwobr y Cynllun Cymrodoriaeth Ymchwil Iechyd gan Gyfadran Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru am gefnogi fy ngwaith cychwynnol ar atalyddion MAC, sydd wedi arwain at ddarganfod moleciwlau bach sydd bellach yn cael eu datblygu gan Acionna Therapeutics wrth ddatblygu cyffuriau ar gyfer pobl yr effeithir arnynt gan ddementia." 

Cofrestrwch i'n cylchlythyr wythnosol a chadwch i fyny â'r newyddion ymchwil a'r cyfleoedd ariannu diweddaraf, a gwybodaeth ddefnyddiol arall.