'Dysgu sut i golli': Dr David Gillespie yn rhannu ei awgrymiadau ar sut i lywio gyrfa ymchwil

Dr David Gillespie yw Cyd-gyfarwyddwr Uned Firoleg Gymhwysol Cymru (WAVU) a ariennir gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ac mae’n Brif Gymrawd Ymchwil yn y Ganolfan Ymchwil Treialon, lle mae'n arwain yr Is-adran Treialon Heintiau, Llid ac Imiwnedd.

Traddododd Dr Gillespie sgwrs ar ffurf TED yn negfed cynhadledd flynyddol Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru yn myfyrio ar ei yrfa ymchwil ac yn cynghori ei hun pan oedd yn iau.

Gan agor gyda'r syniad bod gyrfa ymchwil yn ymwneud cymaint â gwydnwch ag y mae'n ymwneud â darganfod, anogodd Dr Gillespie ymchwilwyr i "fod â dyheadau" gan gydbwyso uchelgais â phersbectif a phwrpas. Gan dynnu o'i brofiadau ei hun ar draws ymchwil glinigol ac academaidd, rhannodd bedair egwyddor allweddol sy'n llywio ei yrfa ymchwil:

1. Dewch o hyd i'ch pam

Gall ymchwil fod yn heriol, ansicr ac yn llawn o wrthodiadau. Atgoffodd Dr Gillespie y gynulleidfa bod gwybod pam rydych chi'n ei wneud, boed hynny'n chwilfrydedd, gwasanaeth cyhoeddus neu i greu byd gwell i'r genhedlaeth nesaf, yn eich angori pan fydd heriau'n codi. Iddo ef, mae gweld manteision posibl ei waith i'w ddwy ferch yn rhoi ystyr dyfnach i'w ymchwil.

2. Dysgu colli'n dda

Mae pob gyrfa ymchwil wedi'i hadeiladu ar lwyddiant a methiant. Anogodd Dr Gillespie gydweithwyr i gofleidio gwrthodiadau, y grantiau na chewch a'r papurau na chaiff eu derbyn, fel rhan o'r broses. Dywedodd:

"Yr adlewyrchu a'r gwydnwch sy'n troi pob 'na' yn gynnydd."

3. Gwerthfawrogi'r broses dros y canlyniad

Yn hytrach na chanolbwyntio ar gyhoeddiadau, cyllid neu fetrigau effaith yn unig, tynnodd Dr Gillespie sylw at bwysigrwydd mwynhau'r broses, gofyn cwestiynau, cydweithio, arbrofi a thyfu. 

4. Dewis y bobl rydych chi am weithio gyda nhw

Mae ymchwil yn gydweithredol wrth ei gwraidd. Pwysleisiodd Dr Gillespie y dylech amgylchynu eich hun â phobl sy'n rhannu eich gwerthoedd, sy’n eich herio'n adeiladol ac yn gwneud y gwaith yn bleserus. Dywedodd:

"Mae pwy rydych chi'n gweithio gyda nhw mor bwysig â'r hyn rydych chi'n gweithio arno."

Yn flaenorol, mae Dr Gillespie wedi bod â Chymrodoriaeth Ymchwil Iechyd a ddyfarnwyd gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru i ymchwilio i'r defnydd o Broffylacsis Cyn Amlygiad (PrEP) mewn unigolion sydd mewn perygl o gaffael HIV sy'n byw yng Nghymru.

Yn glinigol, mae ei ddiddordebau ymchwil yn canolbwyntio ar ddefnyddio meddyginiaeth ddarbodus ym maes clefydau heintus a gellir rhannu ei waith yn fras i'r meysydd allweddol hyn:

• Cadw at feddyginiaeth – yn benodol, ffyrdd y mae cadw at feddyginiaeth yn cael ei gysyniadu, ei fesur a'i fodelu
• Datblygu a gwerthuso ymyraethau stiwardiaeth gwrthficrobaidd
• Datblygu a gwerthuso ymyraethau iechyd y cyhoedd / atal

Lansiwyd WAVU ar 1 Ebrill 2025 yn dilyn dyfarnu £3 miliwn o gyllid gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru. Ei nod yw gwella canlyniadau cleifion a'r cyhoedd trwy integreiddio firoleg sylfaenol a throsi gydag epidemioleg ac ymarfer firaol. Bydd hyn yn cael ei gyflawni trwy arbenigedd rhyngddisgyblaethol, sy'n cynnwys firoleg sylfaenol a throsi, treialon clinigol, epidemioleg iechyd cyhoeddus a gwyddoniaeth weithredu, i gynhyrchu atebion ym maes clefyd firaol, gan arwain at ymchwil fwy effeithlon a gofal gwell i gleifion a'r cyhoedd.

I wybod mwy, gwyliwch sgwrs ar ffurf TED Dr Gillespie a gyflwynwyd yng nghynhadledd Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru 2025.